Update 1 april 2020
Door de ingrijpende maatregelen in Nederland, gaan veel werkgevers grote financiële gevolgen ondervinden. Dat geldt voor ondernemingen in allerlei branches, of ze gedwongen gesloten zijn of niet. De premienota’s voor de pensioenregelingen blijven gewoon binnenkomen. Dit zorgt voor financiële druk. Werkgevers met (tijdelijke) liquiditeitsproblemen kunnen hierdoor tegen een betalingsachterstand aanlopen. Wat kan én moet je als werkgever doen als de pensioenpremie (tijdelijk) niet kan worden betaald?

De eerste tip die we willen meegeven is: neem direct contact met ons op als betalingsachterstand dreigt! Wij kunnen vervolgens overleggen met de pensioenuitvoerder. Hieronder legger we uit wat de regels en voorwaarden zijn per situatie.

3 maandstermijn

In artikel 26 van de Pensioenwet staat de hoofdregel: pensioenpremies moeten binnen 3 maanden na de vervaldatum worden betaald aan de pensioenuitvoerder. In de uitvoeringsovereenkomst van de pensioenuitvoerder staan aanvullende afspraken over de premiebetaling door de werkgever. In de praktijk houden pensioenuitvoerders sowieso al scherp in de gaten of werkgevers op tijd betalen. Ze lopen anders het risico dat er pensioen uitgekeerd moet worden aan een deelnemer, terwijl de premie niet volledig is ontvangen.

Betalingsvoorbehoud

In artikel 12 van de Pensioenwet staat een betalingsvoorbehoud. In veel pensioenregelingen is deze overgenomen. De voorwaarden van dit betalingsvoorbehoud zijn:
– in geval van een ingrijpende wijziging van omstandigheden
– het verminderen of beëindigen van de premie betreft alleen de werkgeversbijdrage. De eigen bijdrage van de werknemers kan dus niet stopgezet worden.

De vraag die vervolgens opkomt: wat wordt verstaan onder een ingrijpende wijziging van omstandigheden? Uit de wetsgeschiedenis van de Pensioenwet blijkt dat het moet gaan om een situatie van evidente overmacht. Hieronder wordt in ieder geval financieel onvermogen van de werkgever verstaan. Ook moet het gaan om omstandigheden die bij het sluiten van de pensioenovereenkomst nog niet kenbaar waren. Wanneer de werkgever gebruik maakt van dit betalingsvoorbehoud wordt de toekomstige pensioenopbouw voor werknemers (tijdelijk) verlaagd of stopgezet. Wij adviseren werkgevers om de risicodekkingen bij overlijden en arbeidsongeschiktheid zoveel mogelijk te laten doorlopen. Anders is er bijvoorbeeld geen dekking meer voor het partnerpensioen als de werknemer op dat moment komt te overlijden.

Bij een mogelijke betalingsachterstand, is het soort pensioenuitvoerder van belang. Hierna wordt per uitvoerder uitgelegd wat de gevolgen zijn.

1. Verzekeraar en Premie Pensioen Instelling (PPI)

In de uitvoeringsovereenkomst staan de specifieke bepalingen voor uw pensioenregeling. Wanneer u contact met ons opneemt, kunnen we deze bepalingen controleren. We onderzoeken de (on)mogelijkheden om de dekking bij overlijden en arbeidsongeschiktheid te handhaven. Ook de mogelijkheden voor een betalingsregeling worden besproken met de uitvoerder. Overigens is de pensioenuitvoerder niet verplicht om een (tijdelijke) betalingsregeling te treffen. In de praktijk zien we vaak de volgende gang van zaken:

  • De verzekeraar of PPI informeert alle deelnemers zodra de betalingsachterstand ervoor zorgt dat de pensioenopbouw wordt gestopt
  • Op zijn vroegst drie maanden na deze mededeling kan de pensioenuitvoerder de pensioenopbouw daadwerkelijk beëindigen
  • Het stopzetten van de pensioenopbouw mag met terugwerkende kracht tot uiterlijk vijf maanden voordat de deelnemers zijn geïnformeerd
  • Het laten vervallen van de risicodekkingen (bij overlijden en arbeidsongeschiktheid) mag niet met terugwerkende kracht en kan grote gevolgen hebben.

2. Ondernemingspensioenfondsen en Algemeen Pensioenfondsen (APF)

Voor deze pensioenuitvoerders geldt dat in de uitvoeringsovereenkomst moet zijn opgenomen wat de gevolgen zijn als de werkgever de pensioenpremie niet betaalt. Daarnaast moet het pensioenfonds het verantwoordingsorgaan of belanghebbendenorgaan informeren als de werkgever een premieachterstand heeft ter grootte van 5% van de totale jaarpremie en de dekkingsgraad lager is dan het minimaal vereist eigen vermogen. Ook de Ondernemingsraad, wanneer aanwezig, moet worden geïnformeerd.

Ook bij deze pensioenfondsen geldt: treedt direct in overleg zodra een betalingsachterstand dreigt.

3. Verplicht gesteld Bedrijfstakpensioenfonds (BPF)

Werkgevers die verplicht zijn aangesloten bij een BPF kunnen geen beroep doen op het eerder genoemde betalingsvoorbehoud. Bij betalingsonmacht moet de werkgever dit melden aan het BPF binnen 14 dagen nadat de betaaltermijn van de premienota is verstreken.

Op bedrijfstakpensioenfondsen is een speciale wet van toepassing: de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000. In artikel 22 van deze Wet staat dat de bestuurders van de onderneming hoofdelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor achterstallige pensioenpremies! Niet in alle gevallen komt het zover, maar het gebeurt wel. Zo veroordeelde de Rechtbank Rotterdam op 4 december 2019 de bestuurder van een onderneming tot het (persoonlijk) betalen van achterstallige pensioenpremies van zo’n € 275.000,–! Kom dus op tijd in actie en ga zorgvuldig te werk om hoofdelijke aansprakelijkheid te voorkomen. Een pensioendeskundige kan hierbij helpen.

In tegenstelling tot de verzekerde pensioenregelingen heeft het niet betalen van de pensioenpremie geen directe gevolgen voor de werknemers. De pensioenopbouw van deze deelnemers wordt voortgezet. Indirect kan de betalingsachterstand van werkgevers wel gevolgen hebben voor de deelnemers. De toch al wankele financiële positie van pensioenfondsen kan verder verslechteren als veel werkgevers niet betalen. Het gevolg hiervan is dat er bijvoorbeeld niet geïndexeerd kan worden, of er eerder gekort wordt.

Verklaring: coulance inning pensioenpremies

Op 21 maart jongstleden is er een verklaring op de website van de Stichting van de Arbeid gepubliceerd. Ondernemers die in acute problemen komen door de coronacrisis kunnen uitstel van betaling van pensioenpremies krijgen. Dat is afgesproken door de Stichting van de Arbeid en de koepels van pensioenuitvoerders, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. Vooralsnog gaat het alleen om uitstel van premiebetaling. De opbouw van pensioenrechten van werknemers gaat gewoon door.

Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud

De overheid presenteerde al een tijdelijke tegemoetkoming van de loonkosten. Onduidelijk was of pensioenpremies ook onder de NOW zouden vallen. De pensioenuitvoerders hebben dit besproken met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en De Nederlandsche Bank (DNB). SZW heeft inmiddels bekend gemaakt dat het werkgeversdeel van de pensioenpremie ook onder de NOW valt! Dat is goed nieuws voor alle werkgevers die financiële problemen hebben als gevolg van het coronavirus.

Samenvatting

Het advies is om zo snel mogelijk contact op te nemen met de pensioenadviseurs van Mutsaerts wanneer de pensioenpremies (tijdelijk) niet op tijd voldaan kunnen worden. Wij bekijken de bepalingen in de uitvoeringsovereenkomst en treden direct in overleg met de pensioenuitvoerder over een mogelijke betalingsregeling. Wees daarnaast extra alert en zorgvuldig als de pensioenregeling bij een verplicht BPF is ondergebracht, om eventuele hoofdelijke aansprakelijkheid te voorkomen. Wij kunnen ons voorstellen dat werkgevers met veel vragen zitten in deze roerige periode, ook over de lopende pensioenregeling. Graag helpen wij u daarbij. Heeft u hulp nodig of heeft u aanvullende vragen, dan kunt u contact opnemen met één van onze pensioenspecialisten.